Di chứng hậu Covid – hiểu thêm để tìm cách vượt qua. Hiện nay, khi chủng Omicron vẫn đang hoành hành và gây ra hàng triệu ca mắc mỗi ngày. Các nhà khoa học trên thế giới vẫn đang nghiên cứu về những di chứng hậu Covid-19. Tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân và ảnh hưởng của nó.
Di chứng hậu Covid (Long Covid) là gì?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố định nghĩa chính thức đầu tiên về các tình trạng hậu COVID-19. Theo đó, hậu COVID-19 xuất hiện ở những người có tiền sử nhiễm Covid có triệu chứng. Và tồn tại ít nhất 2 tháng mà không thể giải thích bằng các chẩn đoán.
Tình trạng này lâu dài có thể dẫn đến suy giảm sức khỏe của người bệnh. Ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng trở lại làm việc hoặc tham gia vào đời sống xã hội. Hậu COVID-19 ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Và có thể có tác động kinh tế đáng kể đối với cá nhân, gia đình và xã hội.
Di chứng hậu Covid-19 còn được gọi là Long Covid. Nó cũng nguy hiểm như khi con người bị ốm. Tuy nhiên, thật không may, nhiều người không nhận thức được tác hại của Long Covid. Chỉ đến khi nó ảnh hưởng và trầm trọng hơn đến sức khỏe của họ. Vì vậy, điều quan trọng là mọi người phải nhận biết được các triệu chứng hậu Covid-19 để có thể được trợ giúp y tế kịp thời.
Những biểu hiện của di chứng hậu Covid
Sau khi khỏi bệnh và hồi phục từ COVID-19, hầu hết bệnh nhân sẽ tốt hơn và hồi phục hoàn toàn trong vài ngày hoặc vài tuần. Tuy nhiên, 40% bệnh nhân này vẫn gặp phải một số tác dụng phụ bất lợi từ COVID-19. Ngay cả khi họ đã khỏi bệnh sau hơn 4 tuần.
Theo thông kê, có khoảng 200 triệu chứng liên quan đến hội chứng hậu COVID-19. Đặc biệt ở những bệnh nhân được chăm sóc đặc biệt. Những người bị nhiễm COVID-19 vẫn phải đối mặt với một loạt các triệu chứng và di chứng dai dẳng. Chẳng hạn như sốt nhẹ, khó thở, ho kéo dài, mệt mỏi, đau cơ và khớp, rụng tóc, v.v., Có thể vài tuần đến vài tháng sau khi hồi phục.
Một số người còn bị xơ phổi, hồi hộp hay đánh trống ngực, rối loạn nội tiết, đông máu… Một số bị rối loạn tiêu hóa (chán ăn, ăn không ngon, đau dạ dày, tiêu chảy …), rối loạn vị giác, khứu giác, mẩn ngứa …
Long COVID thường gặp ở những bệnh nhân đã hồi phục sau COVID-19 nặng. Ở những bệnh nhân bị viêm phổi nặng. Và có thể cả ở những bệnh nhân có nhiều bệnh lý cơ bản.
Ngoài ra, COVID dai dẳng phổ biến ở nam giới hơn phụ nữ. Và phổ biến ở người lớn tuổi hơn người trẻ tuổi.
Di chứng hậu COVID trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Và một số bệnh nhân có thể không có cuộc sống bình thường. Thời gian và mức độ của các triệu chứng COVID có thể khác nhau ở mỗi bệnh nhân.
Nguyên nhân của di chứng hậu COVID (Long Covid)
Cho đến nay vẫn chưa rõ nguyên nhân gây ra di chứng hậu COVID-19. Cũng như chưa có lời giải thích rõ ràng về nó và thời gian tiến triển của bệnh. Tuy nhiên, chủ yếu là tình trạng viêm các cơ quan nội tạng và rối loạn tâm thần sau COVID-19. Đây được coi là các yếu tố nguy cơ chính đối với hậu COVID.
Những khuyến cáo quan trọng
Khi nói về Covid-19, nhiều người nghĩ ngay đến nó như một căn bệnh về đường hô hấp. Nhưng trên thực tế, đó là một căn bệnh ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.
Tiến sĩ Abdi Mahamud, giám đốc quản lý sự cố tại WHO, cho biết rằng. Chúng tôi đã nhận thấy các rủi ro và biến chứng từ Covid-19 khác với các tác nhân gây bệnh đường hô hấp. “Tất nhiên, đó là cách nó xâm nhập. Và nó thực sự ảnh hưởng lâu dài đến mọi bộ phận của cơ thể,” Mahamud nói.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, để phát hiện sớm di chứng hậu COVID-19, người bệnh cần quay lại cơ sở y tế để tái khám trong vòng 2 – 4 tuần sau khi xuất viện. Nhất là đối với những bệnh nhân mắc bệnh nặng và phải nhập viện lâu ngày.
Hiện nay, nhiều bệnh viện đã tổ chức đơn vị chăm sóc bệnh nhân hậu COVID-19 như:
- Bệnh viện Chợ Rẫy.
- Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Thành phố. Hồ Chí Minh.
- Bệnh viện Thống Nhất.
- Bệnh viện Đại học Y Dược.
- Bệnh viện Nhi Đồng 1, Viện Y Dược học Dân tộc TP. HCM, Đồng Nai, Hà Nội…
Người bệnh khi có các triệu chứng cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt để khám và điều trị kịp thời. Đặc biệt là rối loạn chức năng hô hấp, rối loạn nhịp tim và rối loạn tâm thần.
Có cách nào phòng tránh di chứng hậu COVID?
Cách tốt nhất để ngăn ngừa Long COVID là tự bảo vệ mình khỏi COVID-19.
Bạn có thể tự bảo vệ mình khỏi bị lây nhiễm bằng cách:
- Tiêm vắc xin.
- Giãn cách xã hội, tránh những nơi đông người.
- Đeo khẩu trang và rửa tay bằng xà phòng với nước hoặc chất khử trùng tay có cồn.
COVID từ lâu đã trở thành mối nguy hiểm thầm lặng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Kể cả những bệnh nhân đã hồi phục sau COVID-19. Vì vậy, mọi người nên theo dõi các triệu chứng của bệnh. Đảm bảo ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng, ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên.
Nếu có những biểu hiện bất thường cần đi khám càng sớm càng tốt. Vì di chứng hậu COVID có thể chữa khỏi nếu người bệnh thực hiện đúng theo chỉ định của bác sĩ và chăm sóc bản thân tốt.
Hội chứng hậu COVID ở trẻ em
Theo Bệnh viện Nhi Trung ương, di chứng hậu COVID-19 không chỉ xảy ra ở người lớn mà trẻ em cũng có thể bị.
Về tình hình trẻ em bị nhiễm COVID-19 ở Việt Nam. Kể từ khi bùng phát dịch COVID-19, tỷ lệ nhiễm COVID-19 ở trẻ em dưới 18 tuổi ở nước ta là 19,2%. Tương đương với hơn 490.000 trẻ.
Đáng chú ý, trong số gần nửa triệu trẻ em bị COVID-19, 4,8% ở độ tuổi từ 13-17; 8% từ 6-12 tuổi; 2,8% là 3-5 và 3,6% ở trẻ 0-2 tuổi.
Hầu hết trẻ em bị COVID-19 bị bệnh nhẹ và hồi phục nhanh hơn người lớn.
Tuy nhiên, những quan sát gần đây cho thấy một số ít trẻ em vẫn bị di chứng từ nhẹ đến nặng hậu COVID-19. Đặc biệt là hội chứng viêm đa hệ thống (MIS-C).
Không nên xem thường hậu COVID ở trẻ
Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, gần đây đã ghi nhận nhiều trẻ đến khám hậu COVID-19. Có thể dễ dàng nhận thấy một số bé đã khỏi bệnh nhưng tình trạng ho vẫn kéo dài.
Tính từ tháng 2 đến nay, một số trẻ bị di chứng từ nhẹ đến nặng sau COVID-19 đã được đưa vào Khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Nhi Trung ương. Đặc biệt là ở trẻ em mắc hội chứng viêm đa hệ thống (MIS-C) hậu COVID-19. Đây là hội chứng mắc phải sau khi nhiễm COVID-19.
Hầu hết trẻ nhập viện đều chưa được tiêm vắc xin COVID-19. Đặc biệt, có những trẻ mắc bệnh rất nặng phải thở máy và lọc máu.
Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo gia đình không nên chủ quan. Nhất là với trẻ đã mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh COVID-19 (nhiều trẻ mắc COVID-19 nhưng không được phát hiện). Sau 2-6 tuần kể từ khi trẻ khỏi COVID, nếu xuất hiện các triệu chứng trên cần cho trẻ đi khám và điều trị càng sớm càng tốt.
Theo PGS.TS Trần Minh Điển, hiện nay, hậu COVID-19 vẫn là một vấn đề mới cần được nghiên cứu thêm. Do đó, có thể có nhiều thay đổi về triệu chứng, phương pháp theo dõi, và lựa chọn điều trị trong thời gian sắp tới.
Cha mẹ làm gì để phòng và tránh hậu COVID cho trẻ?
Tình hình dịch COVID-19 hiện nay vẫn còn rất phức tạp. Và tỷ lệ mắc COVID-19 ở trẻ em đang có xu hướng gia tăng. Do đó, cách tốt nhất để ngăn ngừa di chứng hậu COVID-19 là tiêm vắc xin để ngăn ngừa bệnh tật và lây nhiễm. Đó là khuyến cáo của Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương.
“Tiêm chủng vẫn là khuyến cáo quan trọng nhất trong một thời gian tới. Chúng tôi tập trung vào nhóm nguy cơ cao và dễ bị tổn thương. Đặc biệt là trẻ em trong độ tuổi tiêm chủng. Nếu trẻ được tiêm chủng đầy đủ thì các biến chứng, dịch bệnh sẽ giảm”.
Đồng thời, phụ huynh nên hướng dẫn con em mình thực hành 5K; PGS.TS Trần Minh Điển cho biết.
Hiện nay, các trường hợp nhiễm chủng Omicron phổ biến hơn ở trẻ em. Đặc biệt là trẻ chưa được tiêm chủng. Vì vậy, việc tiêm phòng cho trẻ em có ý nghĩa rất lớn. Bảo vệ những thành viên trong gia đình có bệnh tiềm ẩn, đặc biệt là người cao tuổi.
Việc tiêm chủng đầy đủ giúp trẻ tự tin hơn trong việc học ở trường và các hoạt động xã hội khác.
Cha mẹ cần tiêm phòng cho trẻ càng sớm càng tốt khi được sự cho phép của chính phủ và Bộ Y tế. Tuân thủ 5K; Tăng cường sức đề kháng cho trẻ như bổ sung dinh dưỡng. Rèn luyện thân thể, tránh thừa cân béo phì; kiểm soát các bệnh mãn tính; thông khí tốt cho môi trường sống và học tập của trẻ em.
